Beden Eğitimi Ve Spor Öğretmen Adaylarının Kişilik Özellikleri İle Öğretim Tekniklerini Seçme Yeterlikleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi

Examining the Relationships Between Personality Traits of Physical Education and Sports Teacher Candidates and Their Competence in Choosing Teaching Techniques

Kadir Emir ¹, Mehmet Ali Ceyhan²*

¹Bayburt, Türkiye, kado6972@hotmail.com ORCID: 0009-0000-3563-4693
^*2 Faculty of Sport Sciences, Bayburt University, Bayburt, Türkiye, mehmetaliceyhan@bayburt.edu.tr
Orcid: 0000-0001-6207-8135

Download Full Text Pdf

https://doi.org/10.5281/zenodo.17063851/

Received / Gönderim: 25.09.2024 Accepted / Kabul: 26.01.2025 Published / Yayın: 28. 02.2025

Abstract The aim of this study is to examine the relationships between the personality traits of physical education and sports teacher candidates and their competence in choosing teaching techniques. For this purpose, the quantitative method was followed in the study and the relational screening model was used. The sample group consists of 213 teacher candidates who studied in the Physical Education and Sports Teaching program at Bayburt and Gümüşhane Universities between 2023-2024. Parametric methods were used in the analysis of the data, and difference tests and correlation analysis were performed. According to the analysis, it was concluded that the evaluations made by the participants regarding their personality traits and their competence in choosing teaching techniques did not differ significantly according to the age factor, the university they attended, their previous status as instructors, their monthly personal income levels, and their monthly family income levels, and that they had similar perceptions. According to the gender variable, it was determined that the evaluations made by the participants regarding their personality traits differed in favor of women, while the gender characteristic did not create a significant difference on their competence in choosing teaching techniques. While the class characteristic of the participants did not create a significant difference in the evaluations regarding their personality characteristics; it was determined that the evaluations of their competence in choosing teaching techniques differed according to their class characteristic. It was concluded that regular sports activities affected the evaluations of the participants regarding their personality traits and their competence in choosing teaching techniques. Finally, it was concluded that there was a high level of positive relationship between personality traits and the perception of competence in choosing teaching techniques.

Keywords: Physical educationand sports, personalitytraits, choosing teaching techniques, teacher candidates.

Öz Bu araştırmanın amacı, beden eğitimi ve spor öğretmen adaylarının kişilik özellikleri ile öğretim tekniklerini seçme yeterlikleri arasındaki ilişkileri incelemektir. Bu amaç doğrultusunda araştırmada nicel yöntem takip edilmiş ve ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Örneklem grubu, Bayburt ve Gümüşhane Üniversitesinde 2023-2024 yılları arasında Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği programında eğitim gören 213 öğretmen adayından oluşmaktadır. Verilerin analizinde parametrik yöntemler kullanılmış olup fark testleri ve korelasyon analizi yapılmıştır. Yapılan analize göre katılımcıların kişilik özellikleri ve öğretim tekniklerini seçme yeterlikleri ile ilgili yapmış oldukları değerlendirmelerin yaş faktörüne, okudukları üniversiteye, daha önce eğitmenlik yapma durumlarına, aylık kişisel gelir düzeylerine, aylık aile geliri düzeylerine göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı benzer algılara sahip oldukları sonucuna varılmıştır. Cinsiyet değişkenine göre katılımcıların kişilik özellikleri ile ilgili yapmış oldukları değerlendirmelerde kadınlar lehine farklılaşırken öğretim tekniklerini seçme yeterlikleri üzerinde cinsiyet özelliğinin belirgin bir farklılık oluşturmadığı sonucu tespit edilmiştir. Katılımcıların sınıf özelliği, kişilik özellikleri ile ilgili değerlendirmelerde anlamlı farklılık oluşturmazken; öğretim tekniklerini seçme yeterlikleri değerlendirmelerinin sınıf özelliğine göre farklılaştığı tespit edilmiştir. Düzenli spor yapma durumunun katılımcıların kişilik özellikleri ve öğretim tekniklerini seçme yeterlikleri ile ilgili değerlendirmeleri etkilediği sonucu ortaya çıkmıştır. Son olarak kişilik özellikleri ile öğretim tekniklerinin seçimine ilişkin yeterlik algısı arasında yüksek düzeyde pozitif ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır

Anahtar Kelimeler: Beden eğitimi ve spor, kişilik özellikleri, öğretim tekniklerini seçme, öğretmen adayları.

APA Citation

Emir, K., & Ceyhan, M. A. (2025). Examining the relationships between personality traits of physical education and sports teacher candidates and their competence in choosing teaching techniques. International Journal of Health, Exercise, and Sport Sciences (IJOSS), 2(1), 257–293. https://www.ijoss.org/Archive/ijoss-Volume2-issue1-17.pdf https://doi.org/10.5281/zenodo.17063851/

MLA Citation

Emir, Kadir, and Mehmet Ali Ceyhan. “Examining the Relationships Between Personality Traits of Physical Education and Sports Teacher Candidates and Their Competence in Choosing Teaching Techniques.” International Journal of Health, Exercise, and Sport Sciences (IJOSS), vol. 2, no. 1, 2025, pp. 257–293. https://www.ijoss.org/Archive/ijoss-Volume2-issue1-17.pdf https://doi.org/10.5281/zenodo.17063851/

ISO 690 Citation

EMİR, Kadir ve CEYHAN, Mehmet Ali. Examining the relationships between personality traits of physical education and sports teacher candidates and their competence in choosing teaching techniques. International Journal of Health, Exercise, and Sport Sciences (IJOSS), Şubat 2025, cilt 2, sayı 1, s. 257–293. https://www.ijoss.org/Archive/ijoss-Volume2-issue1-17.pdf https://doi.org/10.5281/zenodo.17063851/

Vancouver Citation

Emir K, Ceyhan MA. Examining the relationships between personality traits of physical education and sports teacher candidates and their competence in choosing teaching techniques. Int J Health Exerc Sport Sci (IJOSS). 2025;2(1):257–293. https://www.ijoss.org/Archive/ijoss-Volume2-issue1-17.pdf https://doi.org/10.5281/zenodo.17063851/

References / Kaynaklar

• Acartürk, B. A. (2016). 5 faktör kişilik özellikleri ile bireycilik ve toplulukçuluk arasındaki ilişkisinin incelenmesi: Dernek çalışma grupları üyeleri üzerinde bir araştırma (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 460761).
• Andala, O. H. ve Ng’umbi, M. (2016). Theteaching method sused in universities in Rwanda and the ireffect on the students’ academic performance. World Journal of Educational Research, 3(5), 1-18.
• Birimoğlu, B. (2015). Sınıf öğretmenlerinin kişilik özellikleri ile iş doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi: İstanbul ili Kadıköy İlçesi örneği (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 393231).
• Bozpolat, E., Uğurlu, C. T., Usta, H. G. ve Şimşek, A. S. (2016). Öğrenci ve öğretim elemanlarının öğretim yöntem ve tekniklerine ilişkin görüşleri: Nitel bir araştırma. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 83-95.
• Çelebi, N., ve Uğurlu, B. (2014).  Resmi liselerde çalışan öğretmenlerin kişilik özelliklerinin demografik değişkenlere göre incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18, 537-569.
• Çimen, O., ve Yılmaz, M. (2013). Biyoloji öğretmen adaylarının öğretim yöntem ve teknikleri uygulamalarına ilişkin yeterlik algıları. GEFAD / GUJGEF, 33(1), 51-65.
• Çivitçi, N., & Arıcıoğlu, A. (2012). Beş faktör kuramına dayalı kişilik özellikleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 78-96.
• Cüceloğlu, D. (2010). İnsan ve davranışı: Psikolojinin temel kavramları (19. Baskı). Remzi Kitabevi.
• Demir, G. C., Demir, E., & Bolat, Y. (2017). Sınıf öğretmenlerinin motivasyonları ile kişilik özellikleri arasındaki ilişki. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (37), 73-87.
• Demirci, M. K., Özler, D. E., & Girgin, B. (2007). Beş faktör kişilik modelinin işyerinde duygusal tacize (mobbing) etkileri: Hastane işletmelerinde bir uygulama. Journal of Azerbaijani Studies, 10, 13-39.
• Demirel, Ö. (2009). Öğretim ilke ve yöntemleri (14. Baskı). Pegem Akademi.
• Demirel, Ö. (2017). Öğretim ilke ve yöntemleri: Öğretme sanatı. (23. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Dilci, T. (2012). Sınıf öğretmenlerinin öğrenme ve öğretme sürecine ilişkin yeterlilik algıları. Millî Eğitim, 42(194), 166-183
• Dönmez, A. (2018). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin kullandıkları öğretim yöntemleri ve kişilik özelliklerinin belirlenmesi (Sakarya il örneği)(Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 516331).
• Durdukoca, Ş. F.,Yardımcıel, E., Beşeren, H., & Özbek, S. (2017). Öğretmen adaylarının öğretim tekniklerini seçme yeterliklerine ilişkin algı ölçeği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(61), 397-411.
• Durdukoca, Ş. F.,Yardımcıel, E., Beşeren, H., ve Özbek, S. (2017). Öğretmen adaylarının öğretim tekniklerini seçme yeterliklerine ilişkin algı ölçeği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(61), 397-411.
• Ertan, H. & Çiçek, Ş. (2003). Student achievement evaluation approaches in elementary physical education courses in turkey. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(25)
• Fuller, J. (2011). Martialarts and psychological health: Psychology and Psychotherapy. British Journal of Medicineand Psychology, 61(4), 317–328.
• Gözütok, F. D. (2006). Öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Ekinoks Yayınları.
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E., &Tatham, R. L. (2013). Multivariate data analysis. Pearson Education Limited.
• Hein, V., Ries, F., Pires, F., Caune, A., Emeljanovas, A., Ekler, J. H. ve Valantiniene, İ. (2012). There lation ship between teaching style sand motivationto teachamong physical education teachers. Journal of Sports Science and Medicine, 11, 123-130.
• Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemi (14. Baskı). Nobel Yayın Dağıtım.
• Korkut, Ç. (2013). Karate antrenörlerinin kişilik özelliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 349914).
• Kulinna, P. H. ve Cothran, D. (2003). Physical education teachers’ self-reporteduse and perceptions of  various teachingstyles. Learning and Instruction, 13, 597-609.
• Mete, C. (2006). İlköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin kişilik özellikleri ile iş tatminleri arasındaki ilişkinin incelenmesi(Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 190285).
• Mirzaei, A., Nikbakhsh, R. ve Sharififar, F. (2013). There lation ship between personality traitsandsport performance. European Journal of Experimental Biology, 3(3), 439–442.
• Özcan, E. D. (2011). Kişilik bakış açısından örgüt yapısı ve iş tatmini. İstanbul: Beta Yayınları.
• Piepiora, P. ve Kaśków, K. (2019). Personality profile of Polish Volleyball players – a casestudy of players at various sportslevels. Quality in Sport, 5(2), 47–57.
• Piepiora, P., Witkowski, K. ve Piepiora, Z. (2018). Personality profiles of karate masters practising different kumite styles. Archives of Budo, 14, 231–241.
• Robbins, S. P. & Judge, T. A. (2012). Örgütsel davranış. (Çev. İ. Erdem). (14. baskı). İstanbul: Nobel.
• Saraç, L., ve Muştu, E. (2013). Öğretmen adaylarının beden eğitimi öğretim stillerini kullanım düzeyleri ile stillere ilişkin değer algılarının incelenmesi. Pamukkale journal of sportsciences, 4(2), 112-124.
• Schmitt, D. P., Allik, J., McCrae, R. R., & Benet-Martinez, V. (2007). The geograp hicdistri bution of big five personality traits: Patterns and profiles of human self-description a cross 56 nations. Journal of Cross-Cultural Psychology, 38(2), 173-212.
• Schmitt, D. P., Realo, A., Voracek, M. ve Allik, J. (2008). Whycan’t a man be more like a woman? Sexdifferences in big five personality traitsa cross 55 cultures. Journal of Personality and Socia lPsychology, 94(1), 168
• Şenel, S. R. (2019). Öğretmenlerin kişilik özellikleri ve örgütsel sessizlik ile mesleki doyum ilişkisi(Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 597502).
• Sümer, N., & Sümer, H. C. (2005). Beş faktör kişilik özellikleri ölçeği (Yayınlanmamış çalışma).
• Topçu, N. (2017). Türkiye’nin maarif davası. İstanbul: Dergâh.
• Ünsal, Y. ve İhtiyaroğlu, N. (2022). Öğretmenlerin kişilik özellikleri ile etkili iletişim becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi [MSKU Journal of Education], 9(1), 98- 109.
• Uslu, S.,Yazıcı, K. ve Karakuş, A. (2020). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öğretim tekniklerini seçme yeterliklerine ilişkin algıları. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(1), 145-158.
• Uysal, Y. (2015). Öğretmenlerin kişilik özelliklerinin iş değerleri üzerine etkisi(Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 445915).
• Yaşar, O. ve Şeremet, M. (2010). Yükseköğretim coğrafya eğitiminde kullanılan öğretim yöntemleri ve materyallerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 675-702.