Ebeveynlerin Spor Yolculuğunda Psikolojik Kazanımları

Gökhan ARIKAN¹  Mesut ÇAYIR²

¹Harran Üniversitesi, Mehmet Arabacı Spor Yüksekokulu, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği, arikangokhan@harran.edu.tr, Şanlıurfa, Türkiye, ORCID: 0000-0001-8491-1941

²Harran Üniversitesi, Mehmet Arabacı Spor Yüksekokulu, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği, mesut.cayir@hotmail.com, Şanlıurfa, Türkiye, ORCID: 0009-0003-8928-3421

DOI: https://doi.org/
Received / Gönderim: 12.05.2025 Accepted / Kabul: 25.06.2025 Published / Yayın: 30.06.2025

Özet

Spor, bireyin fiziksel sağlığı kadar psikolojik gelişimine de katkı sunan önemli bir etkinliktir. Ailelerin spora katılımı ve çocuklarını destekleyici rolleri; bireylerde özgüven, disiplin, sosyal uyum ve duygusal dayanıklılık gibi değerli psikolojik kazanımların gelişmesine olanak sağlar. Bu araştırma, durum tespitine yönelik bir tarama modeliyle yürütülmüştür. Çalışmanın temel amacı, çocuklarını yarışmacı bir biçimde spora yönlendiren ebeveynlerin psikolojik kazanımlarını farklı değişkenler ışığında incelemektir. Araştırmaya Şanlıurfa ilinde 2024-2025 sezonunda, çocukları lisanslı bir şekilde spor yapan ve yaşları 7-14 aralığında bulunan, takım sporlarında 160 sporcu ailesi (% 54,8 ), bireysel sporlarda 132 sporcu ailesi (% 45,2 ) ile 171’i kadın (% 58,6 ), 121’si erkek (%41,4) toplamda 292 ebeveyn gönüllü bir şekilde katılmıştır. Araştırmada yer alan ebeveynlerin psikolojik kazanımlarını belirlemek amacıyla, Çepikkurt’un (2005) geliştirdiği ‘Sporda Ailenin Psikolojik Kazanımları Ölçeği’ (SAPKÖ) kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen bulguların analizi için, SPSS Statistics 25 paket programı kullanılarak yüzde, bağımsız gruplar t testi,  frekans, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve Tukey HSD gibi istatistiksel teknikler uygulanmıştır. Araştırma sonucunda, ebeveynlerin cinsiyetlerine göre “statü kazanma” ve “benlik saygısı” alt boyutlarında erkek ebeveynlerin lehine anlamlı farklılıklar görülmüş; çocukların yaptığı sporun türüne, ebeveynlerin eğitim durumlarına ve meslek gruplarına, yaşlarına, çocuk sayısına göre diğer alt boyutlarda anlamlı farklılıklara rastlanılmamıştır.

Anahtar Kelimeler: Spor, Çocuk, Psikolojik, Aile,

Abstract

Sport is an important activity that contributes not only to an individual’s physical health but also to their psychological development. The participation of families in sports and their supportive roles allow individuals to develop valuable psychological gains such as self-confidence, discipline, social adaptation, and emotional resilience. This research was conducted using a descriptive survey model aimed at situational assessment. The main purpose of the study is to examine the psychological gains of parents who direct their children to competitive sports under different variables.The study was conducted in the province of Şanlıurfa during the 2024–2025 season, with voluntary participation from 292 parents whose children are licensed athletes aged between 7 and 14. Among the participants, 160 families (%54.8) were involved in team sports, while 132 families (%45.2) participated in individual sports. The group consisted of 171 women (%58.6) and 121 men (%41.4). To assess the psychological gains of the participants, the “Psychological Gains of Families in Sports Scale” (SAPKÖ), developed by Çepikkurt in 2005, was utilized. The collected data underwent analysis using SPSS Statistics 25 software. Statistical techniques such as percentages, independent sample t-tests, frequencies, one-way analysis of variance (ANOVA), and Tukey HSD tests were applied.Findings revealed significant differences in the dimensions of “status gain” and “self-esteem,” favoring male parents when analyzed by gender. However, no significant differences were observed in other dimensions related to the type of sport played by the children, the parents’ educational backgrounds, professional groups, ages, or number of children.

Keywords: Sports, Child, Psychological, Family

Download Full Text