Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Okul Dışındaki Öğrenme Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi

Evaluation Of Physical Education Teachers’ Perspectives On Out-Of-School Learning Activities

Rahmi Yıldız¹

 ¹Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi/Orcid ID: 0000-0001-9789-7157 e-posta: rahmiyildiz@cumhuriyet.edu.tr

Doi: https://doi.org/10.5281/zenodo.17428807

https://www.ijoss.org/Archive/issue2-volume3/ijoss-Volume2-issue3-15.pdf

Download Full Text

Received / Gönderim: 30.07.2025 Accepted / Kabul: 15.10.2025 Published / Yayın: 24.10.2025

Öz

Bu araştırmanın amacı, beden eğitimi öğretmenlerinin okul dışı öğrenme faaliyetlerine ilişkin görüşlerini ortaya koymaktır. Nitel araştırma yaklaşımıyla yürütülen çalışmada, 2024-2025 eğitim-öğretim yılında Sivas il merkezinde görev yapan 16 beden eğitimi öğretmeni ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmış, elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle çözümlenmiştir. Bulgular, okul dışı etkinliklerin öğretmen görüşlerinde planlama, uygulama, değerlendirme, avantajlar, dezavantajlar, sürdürülebilirlik ve genel değerlendirmeler temaları etrafında toplandığını göstermektedir. Özellikle planlama sürecinde zaman yönetimi, veli onayı ve okulun sunduğu imkânların öne çıktığı; uygulamada sosyo-ekonomik farklılıkların belirleyici olduğu; değerlendirmelerde ise hem öğrencilerin hem de öğretmenlerin kazanımlarına vurgu yapıldığı görülmüştür. Kelime bulutu analizinde ise “okul, dışı, öğrenme, ortamlar, öğrencilerin, öğretmenler, avantajlar, dezavantajlar” gibi kavramların öne çıkması, bu alanın çok boyutlu doğasına işaret etmektedir. Katılımcılar, okul dışı etkinliklerin öğrencilerin özgüven, motivasyon ve sosyal uyumunu artırdığını belirtmiş; ancak zaman, mekân ve veli desteği konularında yaşanan sıkıntıların süreci zorlaştırdığını ifade etmişlerdir. Sonuç olarak, okul dışı öğrenme faaliyetlerinin öğrencilerin çok yönlü gelişimi için önemli olduğu, fakat daha sistematik planlama, idari destek ve aile işbirliği ile daha verimli hale getirilebileceği ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler: Beden eğitimi, okul dışı öğrenme, öğretmen görüşleri, öğrenci gelişimi, nitel araştırma.

Abstract

The purpose of this study is to examine physical education teachers’ perspectives on out-of-school learning activities. Conducted within a qualitative research design, the study involved semi-structured interviews with 16 physical education teachers working in Sivas during the 2024–2025 academic year, and the data were analyzed using descriptive analysis. The findings revealed that teachers’ views were grouped around the themes of planning, implementation, evaluation, advantages, disadvantages, sustainability, and general assessments. Planning was strongly associated with issues such as time management, parental consent, and school resources, while implementation was shaped by socio-economic differences. Evaluation emphasized both student and teacher gains. The word cloud analysis highlighted key concepts such as “school, out-of-school, learning, environments, students, teachers, advantages, disadvantages,” reflecting the multidimensional nature of these activities. Teachers reported that out-of-school learning activities enhanced students’ self-confidence, motivation, and social adaptation but also stressed that challenges related to time, space, and parental involvement limited their effectiveness. In conclusion, out-of-school learning activities play a vital role in students’ holistic development, yet their efficiency depends on systematic planning, stronger administrative support, and active family collaboration.

Keywords: Physical education, out-of-school learning, teachers’ perspectives, student development, qualitative research.

APA 7 Citation

Yıldız , R. (2025). Beden eğitimi öğretmenlerinin okul dışındaki öğrenme faaliyetlerinin değerlendirilmesi. International Journal of Health, Exercise, and Sport Sciences (IJOSS), 3(2), 101–114.   https://doi.org/10.5281/zenodo.17428807
https://www.ijoss.org/Archive/issue2-volume3/ijoss-Volume2-issue3-15.pdf

References / Kaynaklar

• Acartürk Olçay, H. (2024). İlkokullarda program dışı etkinliklere ilişkin okul yöneticisi, öğretmen, öğrenci ve veli görüşleri (Yüksek lisans tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
• Aybek, A., İmamoğlu, O., & Taşmektepligil, M. Y. (2011). Öğrencilerin beden eğitimi dersine ve ders dışı etkinliklere yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 2(2), 51-65.
• Bartkus, K. R., Nemelka, B., Nemelka, M., & Gardner, P. (2012). Clarifying the meaning of extracurricular activity: A literature review of definitions. Journal of College Student Development, 53(6), 682–697. https://doi.org/10.1353/csd.2012.0027.
• Brooks, R. (2007). Informal learning in a formal context: The case of higher education. International Journal of Lifelong Education, 26(4), 367–383. https://doi.org/10.1080/02601370701417252.
• Coşkuntürk, O. S., Kurcan, K., Yel, K., & Güzel, S. (2023). Teknolojik gelişmelerin hareketsiz yaşama ve çocuklarda psiko-motor gelişime etkileri. Dede Korkut Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 48-59.
• Creswell, J. W. (2013). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (3rd ed.). Sage.
• Eccles, J. S., & Barber, B. L. (1999). Student council, volunteering, basketball, or marching band: What kind of extracurricular involvement matters? Journal of Adolescent Research, 14(1), 10–43. https://doi.org/10.1177/0743558499141003
• Ekici, S., Bayrakdar, A., & Uğur, A. O. (2009). Ortaöğretim kurumlarındaki yöneticilerin ve öğrencilerin ders dışı etkinliklere bakış açılarının incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 431-448.
• Ergül, O. K., Alp, H., & Çamlıyer, H. (2018). Ders dışı etkinlikler kapsamında uygulanan fiziksel aktivite programının ilköğretim öğrencilerinin yaşam kalitesi üzerindeki etkileri. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3(2), 208-222.
• Gönen, M., Ceyhan, M. A., Çakır, Z., Zorba, E., & Coşkuntürk, O. S. (2022). SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN REKREASYON ALANI KULLANIMLARINA İLİŞKİN ENGEL VE TERCİHLERİ. The Online Journal of Recreation and Sports, 11(4), 59-76.
• Gündoğdu, K., Karataş, İ. H., & Nacar, E. (2011). Öğrencilerin okul dışı etkinliklere katılım durumları üzerine bir inceleme. Eğitim ve Bilim, 36(160), 18-30.
• Kocayiğit, A., & Ekinci, N. (2020). Ortaöğretim okullarında uygulanan program dışı etkinliklerin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(29), 1811-1835. https://doi.org/10.26466/opus.703606
• Marsh, H. W., & Kleitman, S. (2002). Extracurricular school activities: The good, the bad, and the nonlinear. Harvard Educational Review, 72(4), 464–514. https://doi.org/10.17763/haer.72.4.051388703v7v7736.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2017). Eğitim Kurumları Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği. Resmî Gazete, Sayı: 30016.
• Null, J. W. (2011). Curriculum history: Its past and present status. Curriculum and Teaching Dialogue, 13(1–2), 1–15.
• Özbay, G., Demirci, N., & Karabulut, A. (2014). Hareketsiz yaşam tarzı ve sağlık sorunları. Spor Bilimleri Dergisi, 25(3), 945-962.
• Özcan, N., & Yıldırım, İ. (2011). Sporun tarihsel gelişimi ve insan yaşamındaki yeri. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 16(4), 112-135.
• Özçelik, Ö. (2021). Program dışı etkinliklere katılan ortaokul öğrencilerinin sosyal-duygusal ve ahlaki gelişimlerinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Manisa Celal Bayar Üniversitesi.
• Patton, M. Q. (2014). Qualitative research & evaluation methods: Integrating theory and practice (4th ed.). Sage.
• Purkey, C.S. (1985). School Reform. “The District Policy Implications of the Effective Schooll”, The Elemantary School Journal, 85,353.
• Temiz, C. N., & Sivrikaya, A. H. (2021). Beden eğitimi ve spor dersinde karşılaşılan sorunların incelenmesi (Yurt içi ve yurt dışı değerlendirmesi). Avrasya Spor Bilimleri ve Eğitim Dergisi, 3(1), 12-39.
• Uysal, F. (2022). Öğretmen adaylarının bakışıyla program dışı etkinlikler. MAKÜ Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(13), 88-109.
• Uysal, F., & Özkan Elgün, A. (2020). Program dışı etkinliklerin sınıflandırılması ve öğrenci gelişimine etkileri. Milli Eğitim Dergisi, 49(226), 45-68.
• Uzun, F., & Bolat, Y. (2023). Program dışı etkinliklerin öğrenci gelişimine etkisi. Harran Maarif Dergisi, 8(1), 14-35. https://doi.org/10.22596/2023.0801.14.35.
• Wrem, J. (1999). The hidden curriculum revisited: A critical review. Curriculum Studies, 7(3), 231–247. https://doi.org/10.1080/14681369900200051.
• Yalçın, H. B. (2024). Türkiye’deki okul dışı öğrenme faaliyetlerine katılma eğilimlerinin astronomi etkinlikleri özelinde incelenmesi: Retrospektif bir tarama çalışması (Yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi.
• Yel, K., Şencan, D., Güzel, S., & Erkılıç, A. O. (2024). Physical activity, nutrition, and healthy living. International Journal of Health, Exercise, and Sport Sciences (IJOSS), 1(3), 15-28.
• Yılmaz, A. (2018). Ebeveynlerin beden eğitimi dersi ve ders dışı sportif etkinliklere yönelik tutumları. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 12(1), 48–61.
• Yılmaz, A., Zorlu, Y., & Aslantürk, O. (2023). Beden okuryazarlığı, fiziksel aktivite davranışı ve ders dışı sportif etkinlikler arasındaki ilişki. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 28(3), 231-242.